Belize

Başkent : Belmopan 

Resmi Diller : İngilizce 

Etnik Gruplar : Mestizo (melezler) , Kriol, İspanyol, Garinagu, Belize yerli halkları

Hükümet : Parlamenter Demokrasi 

Nüfus : 400.011 

Para birimi : Belize Doları (BZD)  

Belize Karayipler'de yaklaşık 400.000 nüfuslu ve 23.000 km2 büyüklüğünde küçük bir ülkedir.   Birçok kültürleri ve zengin tarihi yansıtmak diller oluşan çeşitli bir topluluk vardır. Resmi dili İngilizcedir ama nüfusun yarısı İspanyolca'da bilmektedir.


Yazı ve fotoğraflar : Kansav Arslan


Belize ilk olarak Maya yerlileri tarafından kurulmuştur.  Mayaların kendilerine ait yazıları ve kendi takvim vardı. Mayalar da yetenekli matematikçilerdi.

Büyük tapınaklar, şehirler ve saraylar inşa ettiler. Şehirler iyi planlanmış ve tapınaklar piramitler şeklinde idi. Mayalar da yetenekli astronomlar vardı. Onlar yıldızlara bakarak, ayları ve mevsimleri hesaplayabiliyorlardı ki yağmur mevsimi ne zaman geleceğini söylemek tarım için çok önemliydi.

1000 yıl süren, büyük Maya uygarlığının M.S. 900 yıl civarında azalmaya başladı ama nedeni bilinmemektedir. İspanyollar 1500'lü yıllardan itibaren Meksika ve Küba'da yerleşim kurmalarına rağmen, Belize o dönemde İspanyollara cazip gelmemiş. İngilizlerin Karayipler'e geldikleri yıllarda; İspanyolların olmadığı bölgelerde kolonileşmeye başladıklarını görüyoruz. Belize'de ilk olarak 1638 yılında İngiliz korsanlar tarafından saklanacak bir yer olarak kullanılmış.


Belize, 1862 yılına kadar "İngiliz Hondurası" ve İngiliz Milletler Topluluğu bir parçası olarak kabul edildi. 1920-1980 yılları arasında bağımsızlık mücadelesi veren "Eski İngiliz Hondurası" olarak bilinen ülke adını 1981 yılında Belize olarak değiştirdi.


Belize, Altun Ha
Antik Maya Harabeleri

Altun Ha, M.Ö.200 ile M.S.1.000 yılları arasında yeşim taşı ve obsidyen gibi ürünlerin satıldığı önemli bir yerleşim yeriydi.  Maya Uygarlığı Mesoamerica (16. yüzyıl İspanyol fethinden önce Meksika ve Orta Amerika tanımlamak için kullanılan bir terim) en baskın yerli toplumlar biriydi.


Mayalar; Meksika'da tüm Yucatan Yarımadası, Belize ve  Guatemala kapsayan bir coğrafi bölgede yaşıyorlardı.  Maya'ların torunları hala bu bölgelerde yaşamlarını sürdürmeye devam etmektedirler. 1000 yıl süren, büyük Maya uygarlığının M.S. 900 yıl civarında azalmaya başladı ama 


Belize, Altun Ha
Antik Maya Harabeleri

En erken Maya yerleşimi MÖ 1800 tarihlerinde başlar. Bu dönem Mayalar tarım ile uğraşırmış; mısır, fasulye, kabak ve manyok gibi bitkileri yetiştirmeye başlamışlardı. M.Ö.300'e kadar süren bu döneminde, Maya çiftçiliği hızla yayılmaya başladı.


Maya şehirleri tarım arazileri ile çevreliydi. Gelişmiş sulama yöntemleri kullanıyorlardı. Dindar olan Maya toplumu güneş, ay, yağmur ve mısır Tanrıları da dahil olmak üzere, çeşitli Tanrılara tapıyorlardı.




Klasik dönem Maya şehirlerinde; basamaklı piramit şeklinde tapınaklar ve saraylar inşa edilmişti.  Bina dekorasyonları ayrıntılı kabartmalar ve yazıtlar ile süslenmişti.Matematik ve astronomi konularında çok gelişmişlerdi. Dini ayinleri ve tarımsal dönemlerde kullanılmak üzere Maya takvimi icat ettiler.




Belize, aynı zamanda bayrağında insan resmi olan dünyanın tek ülkesidir.

Belize, Orta Amerika'da yer alan bir ülkedir. Kuzeyinde Meksika, batı ve güneyinde Guatemala, doğusunda ise Karayip Denizi yer almaktadır. 1973'e kadar İngiliz Honduras'ı olarak bilinen ülke 1981 yılında bağımsızlığını ilân etmiştir.










Yeşim Kafatası
Altun Ha'da bulunan şüphesiz en ünlü paha biçilmez eser "Yeşim Kafatası" heykelidir.
Bu eser, Mesoamerika'da bulunmuş olan en büyük tek parça işlenmiş yeşimtaşıdır.

Boyutları 4,42 kg ağırlığında, 15 cm boyunda 46 cm çevre ölçüsündedir. Yeşim kafatasının güneş tanrısı "Kinich Ahua" olduğu sanılmaktadır.













Belize'de tropikal bir iklim hâkimdir. Sıcaklık yıl boyunca 12 derece ile 33 derece arasında değişir. Sonbaharda gündüz 28, gece 22 derece civarı sıcaklılar mevsim normalleri içerisinde kabul edilir. Yağış her zaman olasıdır. Bu nedenle yanınızda baharlık, ince kıyafetlerin yanı sıra ince bir yağmurluk bulundurunuz.

Küçük bir ülke olan Belize'nin fizikiyapısı, genel olarak iki bölüme ayrılır: Kuzeyde ovalık bölge ve güneyde dağlık ve ormanlarla kaplı bir bölge vardır. Doğusunu çevreleyen Karayip Denizinin kıyı kesimleri mercan adacıklarıyla çevrilidir.
Tabii kaynaklar bakımından zengin değildir. Güneydeki dağlık kesim gür ormanlarla kaplıdır. İç kısımlara gidildikçe gür ormanlar yerini savanlara bırakır. Ülkedeki bu gür tropik ormanlarda puma, jaguar, timsah, maymun, çeşitli tropik bölgelere has kuşlar ve hayvanlar yaşar.




NÜFUS VE SOSYAL YAŞAM
Ülkede nüfusun çoğunluğunu Afrika asıllı siyahlar oluşturmaktadır. Ülkenin batı ve kuzey kesimlerinde yerlilerle İspanyolların karışımı olan melezler yaşar. Güney kesimlerinde ise, Maya soyundan gelen halk çoğunluktadır. 6 ile 14 yaş arası öğrenimin zorunlu olduğu Belize’de orta öğrenim yapan oldukça azdır.

EKONOMİ

Ekonomisi tarıma dayalı olan ülkede, ziraat, kuzeydeki ovalarda şekerkamışı ekimi şeklinde yapılmaktadır. Portakal, muz, greyfurt yetiştirilmektedir.





DİN VE İNANÇ

Belize halkının büyük bir kısmı Katolik’tir. Bununla birlikte Protestanlar ve Anglikanlar da vardır. Az sayıda Müslüman da bulunmaktadır.










ALIŞVERİŞ

Belize’nin para birimi Belize Dolarıdır. Ancak yanınızda bozuk Amerikan Doları bulundurursanız pek çok dükkan Amerikan Doları ile Alışverişi kabul edecektir. Bölgeye özgü ürünler arasında Maya usulü hasır örgüsü kutular, Rom, yerel kahve ve kakaolar, acı sos çeşitleri, biblo ve tekstil ürünleri bulunabilir. Yerel müzik aletleri de büyük hediyelik eşya dükkanlarından temin edilebilir.