S E Y A H A T L E R: Peru

Nüfus : 32,553,697

Yüzölçümü: 1,285,216 km²

Din : Peru halkının yaklaşık % 90 ile % 95 kadarı katoliktir. Pre-Kolombiyan zamanından kalma birçok dini gelenek Peru'da hala canlı olup, bu gelenekler başta kırsal bölgelerde olmak üzere yaşatılır. Katolik hristiyan gelenekler, Hıristiyanlık öncesi devrin eski gelenekleri ile karışmıştır (senkretizm). Bu durum özellikle dini bayramlarda kendini gösterir.

Diller : İspanyolca

Başkent : Lima, Nüfusu: 12,140,000

Sınırları : Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

İklimi : Peru iklim ılıman geçmektedir. Peru ilinde belirgin yağış görülmektedir. En kurak aylarda bile yağış miktarı oldukça fazladır. Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Dfa olarak adlandırılabilir. Peru ilinin yıllık ortalama sıcaklığı 10.8'dır. Yıllık ortalama yağış miktarı: 848 mm

25.0 sıcaklıkla Temmuz yılın en sıcak ayıdır. Ocak ayında ortalama sıcaklık -5.3 olup yılın en düşük ortalamasıdır. 21 mm yağışla Ocak yılın en kurak ayıdır. Ortalama 111 yağış miktarıyla en fazla yağış Temmuz ayında görülmektedir.

Doğal Kaynaklar: Ülke, başta altın ve bakır olmak üzere zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir. Bu madenler uluslararası şirketler tarafından işlenerek ihraç edilir. İlaveten balıkçılık ve tarım önemli bir rol oynar. Şeker kamışının yanında çok miktarda kahve ihraç edilir. Bu ürünler başlıca olarak batıda, sadece suni sulama ile tarımın yapıldığı, yerleşim olan bölgelerde yetiştirilir.

Peru bin yıllar boyunca Pre-İnka kültürüne sahip olan bir ülkedir. İlk göç eden yerleşimciler, MÖ 20.000 ile 10.000 yıllarına kadar bugünkü Peru'nun olduğu bölgeye gelmişlerdir. MÖ 4000 yıllarında tarla kurmaya ve hayvan yetiştirmeye başlarlar. Bugün halen daha ayırt edilebilen en eski kültür, MÖ 800 ile MÖ 300 yıllarına kadar var olmuş olan Chavín de Huántar'dır. Titikaka Gölü çevresinde MÖ 1. yüzyıldan itibaren MS 1000 yılına kadar Tiahuanaco kültürü oluşur. Sahilde, And nehirlerinin sulak alanlarında MS ilk binyılda Lambayeque Bölgesi civarında Mochica gibi farklı kültürler oluşur. İnka Krallığı'ndan önce, gelişmiş şehir kültürü olan Chimú'nun başkenti Chanchan'dı.

İnka Krallığı 1200 civarında oluşur ve 1532'ye kadar bugünkü Kolombiya, Ekvador, Peru, Bolivya, Arjantin ve Şili'nin büyük kısmına genişler. Peru'nun yüksek platosunda bulunan Cusco şehri İnka Krallığı'nın başkentidir.

Geçtiğimiz yüzyıllarda Platoların büyük toprak sahipleri ve sahilin asker sahibi Peru elitleri, ülkeyi oligarşik şekilde yönetmiştir. 1969 yılındaki General Juan Velasco Alvarado'nun toprak reformu ile bu kişilerin iktidar kaynakları ellerinden alınır. Bu gün 1993 Anayasası'na göre, her beş yılda bir halk tarafından bir devlet başkanı seçilir ve başkanın bir daha seçilme hakkı yoktur. Peru 1980'den beri Başkanlık Cumhuriyeti olarak tanımlanmasına rağmen demokratikleşme süreci şu ana kadar çok az sağlam bir yapıya oturur.

Hükümet, temsili özellik taşıyan, merkezi olmayan ve kuvvetler ayrılığı prensibine göre yapılanmıştır. Devletin öncelikli ilgi alanı ülke güvenliğinin savunulması ve genel refahın tesis edilmesidir. Bununla birlikte dış iktisadi başarılara rağmen, politik, sosyal ve ekonomik problemler mevcuttur.

Peru'da son yıllarda giderek artan, kısıtlamaların kalktığı ve özelleştirmelerin olduğu bir pazar ekonomisi vardır. Bu durum, başta Kuzey Amerika holdinglerinin ve Avrupa firmalarının pazara egemen olması sonucunu doğurmuştur. Kısmen pazarda monopol tarzda yapılanma vardır. Bu konuda, İspanyol firmalarının telekomünikasyon alanındaki egemen konumları örnek olarak verilebilir. Endüstri, başta Lima olmak üzere sahilde yoğunlaşmıştır. Geri kalan bölgeler yeraltı kaynakları dışında ikincil konumdadır.

TARİHİ ve TURİSTİK YERLER:

Lima: Peru'nun başkentidir. Büyük Okyanus kıyısında bir liman olan Callao'dan 12 km içeride Rimac nehri üzerinde kurulmuştur. Lima şehrinin tarihi alanları, 1991 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

Kent Kolomb öncesi Amerika uygarlığına ait müzeleri ve İspanya yönetimi döneminden kalma birçok tarihî yapılarıyla ünlüdür. Antik dönem Peru tarihine ışık tutan ve ülkenin en güzel özel müzesi olarak gösterilen Larco Herrera Müzesi şehirde gezilmesi gereken önemli müzelerden bir tanesidir. Plaza Mayor Meydanı'nın etrafında yer alan Hükümet Sarayı, büyük Lima Katedrali ve Başpsikopos Sarayı Lima'da görülmesi gereken yerler arasındadır.

Cusco: 3.416 m yükseklikte bir konumdaki Cusco'nun 250.000 nüfusu vardır. İnka Krallığı'nın başkenti olarak değişken tarihi, çevresindeki görülmeye değer yerleri ve Andlar'ın ortasındaki konumu ile sahip olduğu doğa güzellikleri şehri, çok sayıda turist için çekim merkezi haline getirir. İnka harabe şehri Machu Picchu'ya giderken bir çıkış noktası olması, Cusco'yu dünyaca meşhur hale getirmiştir. Cusco şehrinin tarihi bölgeleri 1983 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

İspanyol kültürü ile İnka kültürünün kaynaştığı kentte kolonyel mimari ile barok katedralleri bir arada görebilmek mümkündür. Cusco şehir merkezinde İnka Güneş Tapınağı, Puca Pucara Kalesi ve Sacsayhuaman Inka Kalesi görülmelidir.

İnka Medeniyeti’nin kutsal bölgesi olan Sacred Valley ile vadide yer alan, yöresel el işi ürünlerinin satıldığı dükkanların yer aldığı Pisac Kasabası, İnkalar’ın askeri, dini ve tarım merkezi olan Ollantaytambo ve Vadiyi koruma amaçlı yapılmış tarihi İnka Terasları Cusco yakınlarında görülmesi gereken yerlerdir.

Macchu Picchu: Bugüne kadar çok iyi korunarak gelmiş olan bir İnka antik şehridir. 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri olarak seçilmiştir.

And Dağları'nın bir dağının zirvesinde, 2.360 m yükseklikte, Urubamba Vadisi üzerinde kurulmuş olup Peru'nun Cusco şehrine 88 km mesafededir. Şehir, İnkalı bir hükümdar olan Pachacutec Yupanqui tarafından 1450 yılları civarında inşa ettirilmiştir. İspanyol istilacılar 1532 yılında buraları işgal ederken sık dağlar arasında kalmış bu şehir, istilacılar tarafından fark edilmemiş ve bu sayede zarar görmemiştir. Machu Picchu 200'den fazla merdiven sistemiyle birbirine bağlı olan taş yapıdan oluşur. Şehrin 3000 basamağı bugün hâӀâ gayet iyi durumdadır. Şehrin 700'den fazla İnka asil ve din adamına ev sahipliği yapmış olduğu düşünülmektedir.

Macchu Picchu

Peru'da ne yenir?

Peru mutfağı tam anlamıyla çok yönlü olarak kabul edilir. Sahil, plato ve yağmur ormanları arasındaki coğrafi farklılıklar ve buna bağlı Peru'nun Pre-Kolombiyan sakinlerinin beslenme gelenekleri, İspanyol istilacıların kısmen Araplar'dan etkileniş mutfaklarıyla birleşir. 19. yüzyılın ortalarında Çinli göçmenler dolayısıyla, özel bir Çin-Peru mutfağı oluşur (Chifa). Siyah kölelerden Afrika elementleri de Peru mutfağına getirilir.

Tipik yemekleri arasında Ceviche (taze çiğ balık veya deniz ürünlerinden bir yemek. Ender olarak etten yapılarak, limon suyu ve ekşi soğan ile marine edilerek servis yapılır.) Anticucho (şişte ızgara sığır kalbi) Arroz con Pollo (tavuklu pilav) ve Arroz con Pato (ördekli pilav) sayılabilir. Peru'nun en ünlü alkollü içkisi Pisco bir brendi olup, Pisco Sour ve Perú Libre gibi kokteyllerin ana malzemesidir. Peru'da diğer sevilen içkiler Chicha, Chicha Morada ve Inca Kola'dır.

Peru'dan ne alınır?

Peru'da el yapımı ürünler çok yaygındır. Bunların en başında Alpaka yününden ürünler, tekstil ürünleri ve duvar halıları gelmektedir. Taş, ahşap ve kabak oymaları ise oldukça yaygın görünen hediyelikler arasındır.

Pisac Market

Gezginler için pratik bilgiler:

-Peru'nun yerel para birimi Nuevo Sol'dür. Yanınızda dolar götürerek yerel parayı Peru'dan temin edebilirsiniz.

- Fotoğraf karşılığı bahşiş istenmesi yaygın bir uygulamadır. Yanınızda bozuk para bulundurursanız bahşişler açısından faydalı olacaktır.

- Cusco yüksek rakımda yer almaktadır ve bu yüksekliğe çıkmak "yükseklik hastalığı" olarak adlandırılan baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk gibi sıkıntılar yaratabilir. Bunu önlemek için beslenmenize dikkat edebilir, yola çıkmadan önce eczacınızdan önleyici ilaçlar alabilirsiniz.

- Türk vatandaşları Peru'ya vizesiz giriş yapabilirler.

FOTOĞRAFLAR