İran

Nüfus : 79.200.000

Yüzölçümü :  1,648,195 km2 

Din : İran nüfusunun dinî yapısının %90'ını Şiî Müslümanlar, %8'ini Sünnî Müslümanlar, kalan %2'sini ise diğer dinlere mensup insanlar oluşturmaktadır. İran'da dinî azınlıkların inanç özgürlüğü anayasal güvence altına alınmış olsa da resmi din İslamın Şii mezhebidir.

Diller : Resmi dil Frasçadır. AzericeBeluççaKürtçeArapça ve Türkmence tanınan diller arasında yer alır.

Başkent : Tahran, Nüfusu: 18.587.453

Sınırları :  Kuzeybatıda Azerbaycan ile (432 km/268 mi) ve Ermenistan ile (35 km/22 mi) uzunluğunda; kuzeyde Hazar Denizi; kuzeydoğuda Türkmenistan ile (992 km/616 mi) uzunluğunda; doğuda Pakistan (909 km/565 mi) ve Afganistan ile (936 km/582 mi) uzunluğunda ve batıda Türkiye ile (499 km/310 mi) uzunluğunda ve Irak ile (1.458 km) uzunluğunda ve son olarak güneyde Basra Körfezi ve Umman Körfezi ile sınırlara sahiptir. 

İklimi : İran'ın iklimi çoğunlukla kurak veya yarı kurak ve Hazar Denizi kıyısında subtropikaldir. Ülkenin kuzey sınır bölgesinde kış aylarında sıcaklıklar neredeyse donma noktasının altına düşer ve iklim yıl boyu nemli kalır. Yaz sıcaklıkları nadiren 29 °C'yi aşar.

Doğal Kaynaklar: İran doğal gaz rezervi açısından Dünya'da ikinci ve petrol rezervi açısından Dünya'da üçüncü durumdadır.



İslâm Cumhuriyetinin politik sistemi 1979 İran Anayasası'na dayanmaktadır. Sistem girift bir şekilde birbirine bağlı çeşitli yönetim yapılarını kapsamaktadır. İran Dinî Lideri İran İslâm Cumhuriyeti’nin genel politikalarının tanımlanmasından ve denetiminden sorumludur. Dini Lider din adamlarından oluşan Uzmanlar Meclisi tarafından kaydı hayat şartıyla seçilir. Dini lider, silahlı kuvvetlerin Başkomutanıdır, askeri istihbaratı ve güvenlik operasyonlarını kontrol eder ve savaş açmada veya barış kabul etmede tek yetkilidir. Uzmanlar Meclisi liyakat ve sahip olunan itibara bağlı olarak İran dinî liderini seçer ve görevinden alır. Danışmanlar Konseyi dinî lidere yasal görevleri konusunda danışmanlık yapmakla sorumludur.
Anayasa İran Devlet Başkanı'nı dinî liderden sonraki en yüksek devlet otoritesi olarak tanımlar. Devlet Başkanı dört yıllığına genel oy ile seçilir ve yeniden yalnızca bir kez daha seçilebilir. Devlet Başkanı Bakanlar Kurulunu atar ve onlardan danışmanlık alır, hükümet kararlarını yönlendirir ve yasamanın önüne konacak hükümet politikalarını seçer. ran Meclisi dört yıllığına seçilen 290 üyeden oluşmaktadır. Meclis yasama faaliyetini yürütür, uluslararası antlaşmaları değerlendirir ve ulusal bütçeyi onaylar
İran ekonomisi planlı ekonomi, petrol ve diğer büyük sektörlerde devlet işletmeciliği, köy tarımı ve küçük ölçekli özel işletme ve hizmet yatırımlarının bir karışımıdır. Ekonomik altyapısı son 20 yıl içinde düzenli bir oranda gelişmektedir ancak enflasyon ve işsizlikten etkilenmektedir. BM İran’ın ekonomisini yarı-gelişmiş kabul etmektedir.



TARİHİ ve TURİSTİK YERLER:

Tahran: Tahran başkent olarak, İran'ın ekonomik ve sosyal yaşamına yön veren en çağdaş kentlerinden birisidir. Kentin kuzey kesimindeki gösterişli modern semtlerle güneydeki eski kent ve çarşı tam bir karşıtlık içindedir. Kentteki başlıca yapılar Sipahsalar Camisi, meclisin bulunduğu Baharistan Sarayı, Şemsü'l-İmare ve Niavaran Sarayı'dır. Ünlü tavuskuşu tahtının ve değerli taşlarla süslü Nadiri tahtının bulunduğu Gülistan Sarayı arkeoloji müzesi ve Mücevher Müzesi kentte görülmesi gereken yerler arasındadır.

Kaşhan: 248,789 nüfuslu kent çok eskilere uzanan tarihi ve tarihi dokusunu çok güzel bir şekilde koruması nedenyle her yıl çok sayıda turist ağırlamaktadır.
Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri kabul edilen Sialk Tepeleri'nde bulunan höyük ziyarete açıktır. Tepede yerleşimin M.Ö. 5500 yılına uzandığı tahmin edilmektedir. Kentte iyi korunmuş konakların yanı sıra Fin Bahçesi de görülmesi gereken yerler arasındadır. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde bulunan Fin Bahçesi tarihi bir Pers bahçesidir. Bahçenin güzelliğinin yanı sıra tarihi önemi de vardır.  Vezir Amir Kabir halk tarafından çok sevilince, tahtını kaptırmaktan endişe eden Şah Nasr-eddin tarafından buradaki hamamda öldürülmüştür.

İsfahan: 1,583,609 nüfuslu kent ülkenin üçüncü büyük şehridir. İsfahan Safavi döneminde başkent idi, bu nedenle söz konusu şehirde çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır.
İsfahan geleneksel İran mimarisine ait birçok esere ev sahipliği yapmaktadır. 17. yüzyıl'da yapılan ve dünyanın en büyük meydanlarından sayılan Nakş-ı Cihan Meydanı (İmam Humeyni Meydanı) Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır. 
Zayende Nehri'nin üzerindeki eski köprüler ve bu köprülerin içinde en ünlüsü olan ve adı 33 Gözlü Köprü anlamına gelen 300 metre uzunluğunda ve 14 metre genişliğindeki Siose Pol en ünlü mimari yapılardandır. Bunlar dışıda diğer tarihi mimari yapılar; 17. yüzyılda Şah Abbas tarından yaptırılan İmam Cami (Mescid-i İmam) ve Şeyh Lütfullah Camii ile Ali Kapu Sarayı (Ali kapu: Bâb-ı Âli) 6 katlı olup en ilgi çeken yeri 18 ince ve zarif sütun üzerinde yükselen terasıdır.

Persopolis Antik Kenti: Kent  Şiraz şehrinin 70 km kuzeydoğusunda yer alır. Pers İmparatorluğu'nun başkenti olan Persepolis, MÖ 6. yüzyıl sonlarına doğru Pers Kralı I. Darius (Dara) tarafından kurulmuştur. Darius'dan sonra tahta çıkan I. Serhas (Xerxes) ve Artakserkses (Ardaşir) şehri büyüterek çeşitli anıtlarla doldurmuşlardır. Kral sarayları, tören salonları ve kral mezarları bulunur.


Persopolis Antik Kenti


İran'dan ne alınır?
İran'dan uygun fiyatlı hediyelik eşyalar almak mümkündür. Magnet kupa ve benzeri hediyelik eşyaların yanı sıra safran, el işlemesi  tavla ve satranç takımları ve ipek alınabilir.

İran'da ne yenir?
FarsArap ve Türk mutfağı tutulmakta olup, ülkenin her yerinde döner lokantalarından İran otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir. Hızlı yiyecekler, FarsArapTürk ve Batı mutfakları da çok popüler olup, geniş miktarda bulunabilmektedir. FarsArap ve Türk mutfağı birbirleriyle binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlar, pirinç ve bulgurdur. 

 
Kebaplar Pers Mutfağında önemli yer tutar
Gezginler için pratik bilgiler:
- İran'da resmi para birimi riyaldir. Ancak gündelik hayatta "Tümen" ifadesi de kullanılmaktadır. 1 Tümen 10 Riyal'e denk gelmektedir. İran'ı ziyaret ederken yanınızda Dolar veya Euro götürebilir, dövizi buradan alabilirsiniz.
-Türk Vatandaşları İran'a vizesiz giriş yapabilmektedir. Ancak pasaportunuzun en az altı ay geçerliliği olması beklenir.
- İran'da elektrik sistemi Türkiye'deki sistem ile uyumludur. Elektronik eşyalarınızı herhangi bir adaptöre ihtiyaç duymaksızın prize takabilirsiniz.
- Pek çok Ortadoğu ülkesinde olduğu gibi  İran'da da bahşiş kültürü vardır. Bahşiş iyi hizmet karşılığında verilen bir hediye olarak değil, bir hak olarak görülür. Hizmet sektörü çalışanlarına bahşiş vermeniz beklenir.
- İran'da katı bir kıyafet kodu yoktur ancak kadınların başlarını eşarp veya tülbent gibi bir kumaşla örtmeleri gerekir. Bu örtünmenin saçları tamamen saklayacak şekilde olmasına gerek yoktur. Dar veya açık kıyafetler yerine bol, kalçaları örten kıyafetler giyilmesi özellikle cami ziyaretleri için gereklidir.
-Ülkede alkol kullanımı yasaktır.

FOTOĞRAFLAR


Gülistan Sarayı
Azadi Kulesi - Tahran
Fin Bahçesi - Tahran


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder