Moskova Müzeleri

Rusya, 17 milyon kilometre karelik yüz ölçümü ile dünya üzerindeki yaşam alanın 8/1 kapsayan, 144 milyonluk nüfusu ile de sıralamada dokuzuncu olan Rusya, yatay düzlemde yayılmış öylesine muazzam büyüklükte bir coğrafya ki; ülkede aynı anda yaşanan 9 zaman dilimi var!

Dünyanın en büyük ülkesinin, en kalabalık şehri olan başkent Moskova; Doğu Avrupa’nın önemli ekonomik, politik, bilim ve kültürel merkezlerinden biri. 2013 yılında Forbes dergisi tarafından yapılan araştırmaya göre de dünyanın en pahalı 9. şehri. 

Bolshoy Tiyatrosu

Tüm ihtişamı, dokusu ve kültürel zenginliği ile kendisine hayran bırakan Moskova; Rusya’nın tarihsel sürecinin büyük bir bölümünde başkent olarak kullanılmış ve bu durum şehri Rus kültürünün merkezi haline getirmiş. Gerek bale ve tiyatro gibi sahne sanatları ile gerek klasik müzik icra edilen devasa konser salonları ile gerekse plastik sanatların eşsiz örneklerinin sergilendiği galerileri ile sayısız etkinliği aynı anda bulabileceğiniz Moskova’da; sanat günlük hayatın büyük bir parçası. 

Kremlin Sarayı ve Moskova Nehri

Böylesine sanatla dolu bir şehirde 60’dan fazla müze bulunduğunu söylersem şaşırmazsınız sanıyorum. Farklı ilgi alanlarına hitap eden, Rus kültürünün eşsiz örneklerinin yanı sıra, dünyanın en önemli eserlerine de ev sahipliği yapan bu müzelerden bana ayrılan sayfalara sığacak kadarını gelin biraz daha yakından inceleyelim…

Kızıl Meydan

Tretyakov Galerisi
Dünyanın en büyük Rus Resim ve Heykel koleksiyonunun bulunduğu galeri 1856 yılında Pavel ve Sergey Tretyakov kardeşler tarafından kurulmuş. 1850’li yılların ortalarından itibaren kendi koleksiyonlarını oluşturmaya başlayan kardeşler köklü ancak çok da varlıklı olmayan bir aileden geliyorlar. Özellikle Pavel Tretyakov’un çabaları ile bir araya getirilen koleksiyon bugün dünyanın en önemli sanat müzelerinden birinin temelini oluşturmuş. 

1856 yılı galerinin resmi kuruluş tarihi sayılıyor çünkü kardeşler ilk defa bu yıl koleksiyonlarına bir Rus ressama ait parça eklemişler ve sonrasında bunu gelenek haline getirmişler.  İlerleyen yıllardan büyüyen koleksiyon sergilenebilmesi için, günümüzde de kullanılan Zamoskvorechye’deki ünlü binasına taşınmış. 1893 yılında eserler; “Pavel ve Sergey Tretyakov - Moskova Şehir Galerisi” adıyla halkın ziyaretine açıldığında, envanterinde Rus sanatçılara ait 1276 tablo, 471 çizim ve 10 heykel bulunmaktaydı.

Tretyakov Galerisi

20. yüzyılın başında ismi değişen müze Sovyetler Birliği’nin 2. Dünya Savaşı’na girmesi ile birlikte zarar görme tehlikesine karşın güvenli bir noktaya taşınmış. 1941 yılında toplamda on yedi vagon ile başkentten Sibirya bölgesinde bulunan Novosibirsk'e taşınmış. 1945 yılında savaşın sona ermesi ile de eski yerine geri getirilmiştir.
Rus altın çağının en önemli sanatçılarından; Perov, Kramskoy, Savrasov, Kuindzhi, Vasilyev, Vasnetsov, Surikov ve Repin başta olmak üzere, müzede bu yazının yazıldığı Mayıs 2019 tarihi itibariyle, 180.000’in üzerinde eser bulunuyor. Farklı dönemlerde yaşamış 250’den fazla ressama ait yapıtların sergilendiği Tretyakov Sanat Galerisi Rus sanatını yakından tanımak için muazzam bir fırsat sunuyor.

Adres: Moscow, Lavrushinsky Lane, 119017
Ziyaret Saatleri: Pazartesileri kapalı.
Salı, Çarşamba ve Pazar: 10:00 – 18:00
Perşembe Cuma ve Cumartesi: 10:00 – 21:00

Puşkin Güzel Sanatlar Müzesi

Puşkin Müzesi
St. Petersburg’da bulunan Hermitage müzesinden sonra, Rusya’nın en büyük Avrupa Sanatı koleksiyonunu bünyesinde barındıran müzenin tam ismi;  “Puşkin Devlet Güzel Sanatlar Müzesi” ancak herkes burayı “Puşkin Evi” ya da “Puşkin Müzesi” olarak biliyor. Neo-Klasik tarzda inşa edilen müze binasının mimarları Roman Klein ve Vladimir Shukov. Yapımı ise 1898- yılında başlamış ve 1912 yılına kadar devam etmiş.
Birden çok bina ve galeriden oluşan bir müze kompleksi burası. Örneğin ana binada antik çağın ünlü ressamların eserleri sergilenirken, galeri binasında Fransız Empresyonistlerinin eserleri görülebilir.  

Camille Pissarro nun Eranyi'de Sonbahar Sabahı tablosu Puşkin Devlet Güzel Sanatlar Müzesi

Claude Monet  Çimenlerin üzerinde öğle yemeği, Puşkin Devlet Güzel Sanatlar Müzesi

Oldukça büyük bir alana yayılan müzede her an, Van Gogh, Matisse, Dufrenoy, Gauguin ve Picasso gibi birbirinden ünlü ressamların eserleri ile karşılaşabilirsiniz. Zaman içerisinde, başta Hermitaj olmak üzere, farklı koleksiyonların müze envanterine dâhil edilmesiyle zenginleşen çeşitlilik şaşırtacak boyutlarda diyebilirim. 

Farklı çağlardan yaklaşık 700.000 parçanın sergilendiği müzede arkeolojik ve numizmatik eserler de bulunuyor. Antik Yunan, Mısır ve Roma dönemine ait eserlerin yanı sıra, 8.000’in üzerinde parçadan oluşan Truva Hazinesi de burada sergilenmekte. 

Truva Hazinesi

Ülkemizde olması gereken böylesine değerli eserleri yabancı bir ülkenin topraklarında görmek sinir bozucu olsa da, parçaların güzelliği karşında büyülenmemek elde değil. 

Adres: Ulitsa Volkhonka, 12, Moskva, Rusya, 119019
Ziyaret Saatleri:  Pazartesileri Kapalı
Salı-Pazar: 11.00-19.00
Perşembe-Cuma: 11:00-21:00

Maksim Gorki Evi

Gorki Müzesi
Gorki Evi, diğer adıyla “Ryabushinsky Konağı” 1900'lerde popüler olan Art-Nouveau tarzında inşa edilmiş bir mimari şaheserdir. Ünlü Rus Mimar Fyodor Shekhtel tarafından ünlü işadamı Stepan P. Ryabushinsky için tasarlanan ev, 1931 yılında bizzat Stalin tarafından İtalya’daki sürgününden dönen Gorki’ye armağan edilmiş. Gorki 1939 yılında ölene kadar ailesi ile burada yaşamış.

Her ne kadar müze, Rusya Tarihinin bu kadar seçkin bir figürünün hayatı hakkında çok ilginç ve inanılmaz derecede bilgilendirici olsa da, gerçek yıldızın evinin kendisi olduğunu söylesem pek de abartmış sayılmam sanırım çünkü etrafa bakınmaktan müzenin içinde ne olduğuna konsantre olmaya pek zaman kalmıyor. Evin kendisi başlı başına bir sanat eseri olduğundan hangisine bakacağınızı şaşırmak işten bile değil. Barcelona’ya gidip Gaudi’nin eserlerini görmüş olan okuyucularımız ne demek istediğimi daha net anlayacaklardır. Çalkantılı ve zor yaşamı boyunca birçok badire atlatan siyasi bir eylemci ve yazar olan Gorki’nin asıl adı Alexei Maximovich Peshkov. Rus edebiyatındaki Sosyalist Gerçekçilik hareketinin kurucularından biri olarak kabul ediliyor ve Rus Edebiyatı için olduğu kadar ülkenin siyasi tarihi için de önemli bir figür, yaşadığı ev de bu sebeple Moskova’nın en çok ziyaret edilen noktalarından biri. 
Evin her bir odasında yazarın kişisel eşyaları, kitapları ve sahip olduğu sanat eserleri sergilenmekte. Moskova’nın en ünlü caddelerinden olan Arbat yakınlarında olan Gorki Müzesi’ni ücretsiz gezebilirsiniz. 

Adres: Ryabushinsky House (Gorky Museum) 6/2 Malaya Nikitskaya Ul.,
Ziyaret Saatleri: Pazartesi, Salı ve her ayın son Cuması kapalı
Çarşamba – Cuma 12:00 -19:00
Perşembe, Cumartesi, Pazar: 11.00-19.00


Novodevichy Manastırı ve Mezarlığı
Novodevichy Mezarlığı, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan 1524 tarihli Novodevichy Manastırı'nın hemen güneyinde yer alır. Hem mezarlık hem de manastır yüksek tuğla duvarlarla çevrilidir, ancak iki yapı birbirlerinden ayrıdır.
Kremlin’deki Uslenski Katedrali baz alınarak yapına mezarlığa ülkenin ünlü sanatçıları, yazarları, bilim adamları ve politikacılarının gömülmekte. Eğer Kremlin’e gömülecek kadar ‘önemli’ değilseniz fakat ününüz de varsa Novodevichy sizin için biçilmiş kaftandır. Prokofiev ve Kruschev’den, Boris Yeltsin’e kadar birçok ünlü burada yatmakta, bu mezarlık açıldığı 19. Yüzyıldan bu yana oldukça ‘moda’.

Nazım Hikmet'in mezarı

Novodevichy’nin bizim için ayrı bir de önemi var. 3 Haziran 1963 yılında aramızdan ayrılan ünlü şairimiz Nazım Hikmet Ran burada yatıyor.  Her yıl ölüm yıl dönümünde mezarının başında bir anma töreni de düzenlenmekte, eğer Rusya ziyaretiniz bu dönemlere rastlarsa gidip törenlere katılmak isteyebilirsiniz. 

Mezarlık iki kısma bölünmüş durumda; daha yeni mezarlar (1950'lerden itibaren) güneye doğru ilerlerken, eski mezarlar manastırın hemen yanındaki bölümde. Eski mezarlar, bir zamanlar manastır duvarlarının içinde varolan nekropolden kalan parçalar. Mezarlığın hemen yanında aynı adlı bir de park bulunmakta, sessiz ve sakin bir ortamda biraz soluklanmak için birebir.

Manastır ise gösterişli mimarisi ve kubbeleriyle hemen dikkat çekiyor. Moskova Barok’unun en seçkin örneği olarak kabul edilen bina ince mimarisi ve dekoratif detayları ile oldukça göz alıcı.

Adres: Luzhnetsky proezd, 2, Moscow, 119048
Ziyaret Saatleri: Her gün 09:00 – 17:00


Kremlin Müzeleri
Bir mimari başyapıt olarak tanımlarsam abatmış olmam Kremlin’i. Anıtsal duvarları, kuleleri, altın kubbeli katedralleri ve eski sarayları ile Moskova Nehri üzerindeki Borovitskiy Tepesi'nde duran bu muhteşem yapı kompleksi masallardan fırlamış gibi görünüyor insanın gözüne. Rus prensleri ve Çarlar’ı tarafından yüzyıllarca ikametgâh olarak kullanılan bu muhteşem yapı şu an Rusya Devlet Başkanı’nın da resmi konutu.  Bu arada belirteyim, Kremlin kelimesi Rusça “kale” anlamına geliyor, bazı eski Rus şehirlerinin de kendi Kremlinleri var ancak Moskova’daki dünyanın en meşhuru.
Kompleks içerisinde gezilebilecek birbirinden farklı birçok mekân bulunuyor. Katedral Meydanı, Büyük Ivan Çan Kulesi, Çar Topu ve Çanı bunlardan birkaçı. Aynı zamanda burada Cephanelik Odası, Elmas Koleksiyonu ve imparatorluk hazinelerinin görülebileceği farklı müzeler de var, giriş ücret tarifesi gireceğiniz bölüme göre uygulanmakta. Yalnızca, Başkanlık Sarayı olarak kullanılan alan ziyarete açık değil.

Büyük Petro tablosu, Kremlin Müzesi

Kremlin kompleksinin içerisindeki yapılardan biraz bahsetmek isterim. Örneğin cazibe mekânlarının başında gelen “Meryem’in Cennete Yükselişi Katedrali”; 1475 – 1479 yılları arasında İtalyan mimar Aristotle Fioravanti tarafından yapılmış.  17. Yüzyıldan kalma duvar freskleri, resimler ve ikonalar ile dekore edilen yapı tüm Rus çarlarının taç giydiği yer. Bu alanda görülebilecek sekiz katedral daha bulunuyor. Bir başka ilgi çekici yapı olan Büyük Ivan Çan Kulesi sekizgen şekilde inşa edilmiş. Söylenene göre tam 156 çan var bu kulede. Kulenin önünde dünyanın en büyüğü olduğu söylenen, 200 ton ağırlığındaki Çar Çanı da görmek mümkün.

Kremlin Müzesi Büyük Katerinanın taç giyme töreninde giydiği elbise

Eskiden cephanelik olarak kullanılan binalar ise günümüzde müzeye çevrilmiş. Moskova’nın en eski ve en bilinen müzelerinden biri olan Kremlin’in koleksiyonunda; 12. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan, kraliyet ve piskoposluk hazinesinin yüzyıllarca korunmuş eşsiz parçaları bulunuyor.

Müze içerisinde sergi bölümleri; İkonalar, Cam ve Seramik objeler, Akşap Heykeller, Kraliyet Arabaları, Rus Çarlık Ailesi koleksiyonları, Zırhlar ve Silahlar, Yağlı Boya Tablolar, Arkeolojik Eserler ve Tarihi Fotoğraflar koleksiyonları bulunmakta. 

Adres: Moskova, 103073
Ziyaret Saatleri: Yazın 09.30-18:00, kışın 10:00-17:00. Perşembeleri kapalı.

Kansav Arslan








.